Niniejsza publikacja zawiera zapis wystąpień zaprezentowanych na konferencji zorganizowanej wspólnie przez Komitet „Polska w Zjednoczonej Europie” przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk oraz Fundację Rektorów Polskich. Konferencja ta odbyła się w dniu 27 października 2005 roku, na Zamku Królewskim w Warszawie.
Uczestnicy konferencji poszukiwali odpowiedzi m.in. na następujące pytania: Jak budować kapitał ludzki? Jak podnosić poziom edukacji, wiedzy, uzdolnień i kompetencji zawodowych obywateli? Jak kształtować społeczeństwo wiedzy? Wśród różnych możliwych odpowiedzi jedna ma charakter generalny: ogromnie ważne jest prowadzenie właściwiej polityki edukacyjnej i naukowej. Polityka ta musi być realizowana przy licznych ograniczeniach, które mają charakter społeczny, cywilizacyjny, ekonomiczny, demograficzny itd.

W ramach konferencji, która zgromadziła wielu znamienitych uczestników i gości analizowano zarówno kierunki polityki edukacyjnej i naukowej, jak też zastanawiano się nad jej ograniczeniami i uwarunkowaniami. Stała się ona forum, na którym zaprezentowano wystąpienia poświęcone następującym problemom:

• Polacy w procesie przemian norm i wartości społeczeństw Europy;
• Zmiany zachowań demograficznych Polaków na tle europejskich przemian ludnościowych, konsekwencje ekonomiczne i społeczne;
• Budowanie kapitału ludzkiego w Polsce i szanse młodych Polaków z Zjednoczonej Europie;
• Społeczne bariery integracji: polski punkt widzenia, rola polskich elit w integracji europejskiej;
• Zachowania prozdrowotne Polaków: kontekst społeczny i kulturowy;

• Polska w Zjednoczonej Europie (po 18 miesiącach):perspektywa społeczna i ekonomiczna.