Projekt pn. „Programu rozwoju szkolnictwa wyższego do roku 2020” - opracowanego przez Fundację Rektorów Polskich na zlecenie KRASP.

Projekt pn. „Programu rozwoju szkolnictwa wyższego do roku 2020” - opracowanego przez Fundację Rektorów Polskich na zlecenie KRASP.


Opracowanie końcowe powstało w pięciu częściach, w tym zawiera cztery raporty szczegółowe, opracowane przez zespół realizatorów pod kierunkiem liderów poszczególnych projektów:

  • Opis prac nad Programem rozwoju szkolnictwa wyższego do 2020 r. i jego najważniejsze elementy – prof. Jerzy Woźnicki
  • Misja społeczna uniwersytetu w XXI wieku – ks. prof. Andrzej Szostek
  • Diagnoza szkolnictwa wyższego - prof. Jarosław Górniak
  • Finansowanie szkół wyższych ze środków publicznych - prof. Jerzy Wilkin
  • Deregulacja w systemie szkolnictwa wyższego – prof. Jerzy Woźnicki

„Misja społeczna uniwersytetu w XXI wieku”

Dokument ok. 20-stronicowy, wyczerpująco referujący zagadnienia, o których mowa w tytule, zapowiedziany w Strategii rozwoju szkolnictwa wyższego: 2010–2020, projekt środowiskowy przyjętej przez KRASP, przygotowany do przedstawienia Zgromadzeniu Plenarnemu w 2015 r. w celu przyjęcia go jako ważnej uchwały ideowej, zawierającej tezy dotyczące m.in. misji i odpowiedzialności społecznej szkół wyższych i rozwinięcie ich ustawowych zadań.
Zakłada się, że uchwalona Deklaracja będzie stanowiła istotną formę samookreślenia się w duchu służby publicznej przez uczelnie członkowskie KRASP (KRePSZ) i zakomunikowania tego opinii publicznej.

Diagnoza szkolnictwa wyższego

Raport zawiera wyniki badań i analiz materiałów źródłowych oraz, w warstwie syntetycznej, oceny, wnioski i rekomendacje odnośnie stanu szkolnictwa wyższego w naszym kraju.Zakłada się, że Raport stanie się istotnym narzędziem w dyspozycji KRASP i uczelni członkowskich, umożliwiającym przeciwstawianie się niesprawiedliwym i nieudokumentowanym, często skrajnie negatywnym, nieobiektywnym opiniom i ocenom szkolnictwa wyższego ogłaszanym w gazetach, listach, materiałach publicystycznych lub wypowiedziach przedstawianych publicznie.

Raport odwołuje się do dostępnych materiałów z ostatnich lat:

  • zagranicznych raportów, opracowań, rankingów i innych dokumentów międzynarodowych wskazujących pozycję międzynarodową uczelni i systemu szkolnictwa wyższego w Polsce,
  • krajowych raportów z badań dotyczących efektów działalności polskich uczelni, np. badań dotyczących stanu kapitału ludzkiego, sytuacji na rynku pracy itd.,
  • ocen przedstawianych w krajowych opracowaniach o charakterze strategicznym dotyczących szkolnictwa wyższego,
  • ewaluacji efektów i jakości działania uczelni, w tym zwłaszcza w odniesieniu do studiów i badań naukowych na podstawie krajowych raportów (m.in. PKA, MNiSW, …),
  • dwóch badań przedstawionych porównawczo, przeprowadzonych przez FRP:
    • badania przeprowadzonego w 2009 r. (czerwiec-lipiec) wspólnie z Pentorem,
    • analogicznego badania w roku akademickim 2013/2014, przeprowadzonego w systemie KWERO,
  • analiz prasoznawczych poświęconych ocenie stwierdzeń publikowanych w gazetach o szkolnictwie wyższym w Polsce,
  • innych ocen i opinii przedstawionych w uchwałach, stanowiskach i opracowaniach różnych instytucji i organizacji, mających szczególny tytuł do zabierania głosu w sprawach szkolnictwa wyższego i nauki.

Finansowanie szkół wyższych ze środków publicznych

Studia i propozycje dotyczące systemu i poziomu finansowania uczelni ze środków publicznych, przeprowadzone z odwołaniem się do doświadczeń i analiz krajowych i międzynarodowych, a w tym:

  • tez zawartych w projekcie środowiskowym Strategii przyjętej przez KRASP,
  • materiałów i opracowań własnych KRASP, UKA i FRP-ISW, publikacji książkowych itd.,
  • opracowań wspólnych FRP z partnerami instytucjonalnymi, np. Związkiem Banków Polskich,
  • dostępnych danych i materiałów statystycznych (krajowych i międzynarodowych),
  • doświadczeń ze stosowania rozwiązań modelowych w wybranych krajach, np. Higher Education Funding Council for England (HEFCE) i inne rozwiązania.

W opracowaniu przedstawione zostały w ujęciu wariantowym zróżnicowane modele finansowania uczelni, w tym zwłaszcza różnorodne rozwiązania dotyczące finansowania studiów wraz z analizami, wnioskami i rekomendacjami, m.in. umożliwiającymi uwolnienie uczelni od negatywnych skutków ekonomicznych związanych ze skreślaniem z listy studentów osób nieosiągających wymaganych postępów w nauce, co stanowi dzisiaj poważne obciążenie dla uczelni i istotną barierę poprawy jakości studiów.
Opracowanie zawiera uwagi poświęcone problematyce konsolidacji instytucjonalnej oraz pojęciu uczelni badawczej typu research university w rozumieniu międzynarodowym, z analizą potencjalnego instrumentarium procesów powstawania takich uczelni w Polsce oraz kosztów i korzyści z tym związanych (z analizą typu SWOT), z uwzględnieniem perspektywy finansowej UE 2014–2020 (w nawiązaniu do projektu środowiskowego Strategii przyjętej przez KRASP)

Deregulacja w systemie szkolnictwa wyższego

Monografia, która ze względu na zakres analizowanej problematyki, ma charakter pionierski w bibliografii poświęconej szkolnictwu wyższemu w Polsce i wyjątkowy także w literaturze światowej. Powstała ona z intencją zatrzymania niepokojących trendów w procesie regulowania systemu w naszym kraju. W okresie ostatnich lat uczelnie zostały poddane narastającej presji o charakterze „doregulacyjnym”, w następstwie czego w znacznym i wielce niepokojącym stopniu wzrosły, zarówno sam zakres jak i głębokość regulacji.
W Raporcie przedstawiono tezę o potrzebie odwrócenia tych tendencji w wyniku przyjęcia nowych założeń kulturowych, merytorycznych i metodologicznych w procesie dalszego stanowienia prawa w odniesieniu do szkolnictwa wyższego, tak aby zostały osiągnięte efekty zauważalnej deregulacji systemu, zgodnie z zasadami pomocniczości i proporcjonalności, ale także pewności prawa.

Raport obejmuje:

  • opracowanie analizy ogólnej dotyczącej zagadnień deregulacji, a w tym możliwości i ograniczeń w ramach tego procesu,
  • przedstawienie szczegółowych propozycji deregulacji prawa na kilku konkretnych przykładach, z oceną korzyści i zagrożeń (jeśli byłyby) z tym związanych,
  • podsumowanie wraz z wnioskami i rekomendacjami.

„Program Rozwoju Szkolnictwa Wyższego do roku 2020” w dniu 22 maja 2015 r. został przyjęty przez Zgromadzenie Plenarne KRASP. Program został wydany drukiem przez Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego i przekazany nieodpłatnie uczelniom członkowskim KRASP (KRePSZ) oraz innym zainteresowanym organizacjom i podmiotom.